این روزها نام شغل خانگی را زیاد می‌شنویم. شاید فکر کنید شغل جدیدی ایجاد شده، ولی اینطور نیست. ما سال‌هاست مشاغل خانگی را می‌شناسیم و حتی خودمان یا عزیزانمان مشغول به این فعالیت‌ها هستیم. ولی چه شد که مشاغل خانگی با این نام اینقدر فراگیر شد؟ بیایید با هم ببینیم مشاغل خانگی چیست، چه تعریفی دارد و لیست مشاغل خانگی شامل چه مواردی می‌شود.

مشاغل خانگی چیست؟

«مشاغل خانگی» کلمه‌ای که این روزها زیاد می‌شنوید، برای ما ایرانی‌ها اصلا مفهوم جدیدی نیست. مادری که در خانه برای در و همسایه خیاطی می‌کند؛ مادربزرگی که زنبیل و صنایع دستی درست می‌کند؛ خواهری که در خانه فرش می‌بافد؛ مادری که سبزی آش سرخ کرده آماده می‌کند و… همه این‌ها مشاغل خانگی هستند. پس مادر، مادربزرگ، خواهر و خانم‌های اطراف ما سال‌هاست که به نحوی شاغل هستند. بدون اینکه هیچ وقت روی کارشان برچسب شغل خانگی خورده باشد.

می‌بینید که ما سال‌هاست با مفهوم کار خانگی آشناییم، بدون اینکه نامی برایش داشته باشیم. تقریبا ۱۱ سال است که این فعالیت‌ها نام «شغل خانگی» را به خود گرفته‌اند. این جریان به آنجایی برمی‌گردد که در سال ۱۳۸۹، رییس جمهور وقت، طرح ساماندهی و حمایت حمایت از مشاغل خانگی را به مجلس ارائه کرد. و این طرح در همان سال تصویب شد. و اینگونه مشاغل خانگی در ایران برای اولین بار  تعریف مشخصی به خود گرفت. به واسطه همین قانون بود که دولت موظف شد، به این مشاغل نگاهی ویژه داشته باشد. حال بیایید ببینیم مشاغل خانگی در ایران چه تعریفی دارد و لیست مشاغل خانگی چیست.

تعریف مشاغل خانگی در ایران

طبق قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی، شغل خانگی فعالیتی است که توسط یک یا چند تن از اعضای خانواده در خانه‌ای که زندگی می‌کنند شکل بگیرد. البته این شغل نباید آرامش همسایه‌ها و محله را برهم بزند. و در نهایت این فعالیت باید یک کالای فیزیکی یا خدمتی را به خارج از محیط خانه عرضه کند. مثلا اگر شما همراه دخترتان در خانه مربا و ترشی خانگی آماده می‌کنید، صاحب یک کسب و کار خانگی هستید. ولی نباید فعالیت شما آزاری به همسایگان‌ برساند.

چه اینکه محصول شما کالایی فیزیکی باشد یا یک خدمت، مشمول تعریف مشاغل خانگی می‌شوید. مثلا اگر شغل شما تولید سوسیس کالباس خانگی باشد، محصول شما یک کالای فیزیکی است. ولی اگر در حوزه آرایشی فعالیت داشته باشید، محصول شما ارائه خدمات زیبایی است.

براساس تعریف قانون، شغل خانگی یکی از سه شکل زیر است.

۱- کارمزدی برای کارفرما

مشاغلی وجود دارد که شما به صورت کارمزدی برای کارفرمای بیرون از خانه کاری انجام می‌دهید. کارهایی مثل جعبه سازی و بسته‌بندی از این دست مشاغل هستند. به این شکل که کارفرما کاری را به شما می‌سپارد و شما بعد از انجام آن کار و تحویل محصول یا خدمت، دستمزد خود را دریافت می‌کنید.

۲- خویش فرما

در این مورد خودتان صاحب شغل خانگی هستید. یعنی اینکه صفر تا صد تهیه و فروش محصول را خودتان انجام می‌دهید. مثلا اگر شغل شما شمع سازی باشد، از خرید پارافین و فتیله تا ذوب کردن آن و ساخت شمع را خودتان انجام می‌دهید. بعد از تولید محصول هم خودتان از آن عکس می‌گیرید و در پیج اینستاگرام یا هر جایی که در دسترس دارید برای فروش می‌گذارید. در این نوع شغل، شما خودتان کارفرمای خودتان هستید و از صفر تا صد کار را انجام می‌دهید. همین مسئله یکی از عوامل مهم سختی مشاغل خانگی است، چون تمام زحمت کار بر دوش صاحب کسب و کار است.

۳- مشارکتی

منظور این است که مواد اولیه یک کسب و کار را به طور عمده بخرید و خرده بفروشید. مثلا مواد اولیه خیاطی پارچه است. شما می‌توانید طاقه پارچه را به طور عمده خریداری کنید و به طور خرده و متری به خیاطان بفروشید. یا مثلا به طور عمده ادویه بخرید و به طور خرده بفروشید.

حال که دانستیم مشاغل خانگی چیست و چه مواردی را شامل می‌شود، بیایید نگاهی به لیست مشاغل خانگی بیاندازیم.

فهرست مشاغل خانگی

برای دریافت لیست مشاغل خانگی کافی است پی‌دی‌اف زیر را دانلود کنید. این لیست توسط وزارت کار ارائه شده است.

دریافت پی دی اف لیست مشاغل خانگی

در ستون اول جدول این لیست، نوع فعالیت شما نوشته شده است. نوع فعالیت شما در مشاغل خانگی زیرمجموعه یکی از این چهار ارگان است:

• وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (فعالیت‌های فرهنگی هنری)

مثلا اگر شما تصویرگر کتاب باشید، در گروه رشته‌های فرهنگی قرار می‌گیرید؛ که زیرمجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.

• وزارت جهاد کشاورزی (امور تولیدات دامی، شیلات، صنایع تبدیلی، تکمیلی و تولیدات گیاهی و کشاورزی )

مثلا اگر شغل شما بسته‌بندی شیرینی خشک خانگی باشد، در گروه صنایع تبدیلی و تکمیلی قرار می‌گیرید؛ که زیرمجموعه وزارت جهاد کشاورزی است.

• وزارت صنعت، معدن و تجارت (تولیدی، صنعت و خدمات)

مثلا اگر کار شما مکرومه بافی است، در گروه صنعت و خدمات قرار می‌گیرید؛ که زیرمجموعه وزارت صنعت، معدن و تجارت است. 

• وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی

مثلا اگر کار شما گلیم بافی است، در گروه بافته‌های داری و غیرداری قرار می‌گیرید؛ که زیرمجموعه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است.

اول باید ببینید شغل شما مربوط به کدام ارگان است. بعد از اینکه فهمیدید زیر مجموعه چه ارگانی هستید، باید نسبت به گرفتن مجوز اقدام کنید. مدارک مورد نیاز برای ثبت نام در هر کدام از این ارگان‌ها با هم فرق می‌کند. هر کدام از این ارگان‌ها شیوه خود را برای دریافت مجوز دارد.

برای دریافت مجوز مشاغل خانگی این مقاله را بخوانید: مجوز مشاغل خانگی را چگونه دریافت کنیم؟

مفهوم برخی تعاریف در فهرست مشاغل خانگی

در این لیست مشاغل خانگی با چهار مفهوم «ثبت محور»، «تایید محور»،‌ «مجوز محور» و «مشاغل ستاره دار» مواجه هستید. بیایید با هم ببینیم معنی این چهار مفهوم چیست.

مشاغل خانگی ثبت محور

یک سری مشاغل خانگی هستند که نیاز به دریافت مجوز از دستگاه اجرایی دیگری ندارند. همین که شما در سامانه ثبت نام کنید کافی است. شما با ثبت نام در سامانه متعهد به رعایت شرایط کسب و کار می‌شوید. در این نوع مشاغل بعد از ثبت از سمت دستگاه‌ اجرایی که مربوط به آن است و اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی نظارت می‌شود. مثل شغل‌هایی مانند صنایع دستی.

مشاغل خانگی تایید محور

برای یک سری مشاغل نیاز به تایید از سمت دستگاه‌های مربوطه دارید. بیشتر مربوط به مشاغل زیرمجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. این بخش را در مقاله مجوز مشاغل خانگی به طور کامل توضیح داده‌ایم. برای اطلاعات بیشتر این مقاله را بخوانید: مجوز مشاغل خانگی را چگونه دریافت کنیم؟

مشاغل خانگی مجوز محور

مشاغلی که نیاز به دریافت مجوز دارند و در آخر لیست مشاغل خانگی آمده‌اند. بیشتر این مشاغل مربوط به مواد غذایی و خوراکی است که برای این مشاغل شما باید مجوز بگیرید. برای درافت مجوز مشاغل خانگی کافی است این مقاله را بخوانید: راهنمای تصویری ثبت نام در سامانه مشاغل خانگی

مشاغل خانگی ستاره دار

مشاغل خانگی ستاره‌دار رشته‌هایی هستند که ضوابط و شرایط خاصی دارند. بسته به اینکه شغل مورد نظر شما در کدام یک از دسته‌بندی مشاغل خانگی جا بگیرد، فرآیند صدور مجوز برای آن متفاوت است. لیست کامل این مشاغل را هم می‌توانید در مقاله مجوز مشاغل خانگی را چگونه دریافت کنیم؟ بخوانید.

مشاغل خانگی جدید (ارائه رشته پیشنهادی جدید)

حال اگر شغلی داشته باشید که در لیست مشاغل خانگی نیامده باشد، باید درخواست دهید که آن شغل به فهرست مشاغل خانگی اضافه شود. شغل پیشنهادی شما بررسی می‌شود و اگر تایید شد، به لیست مشاغل خانگی اضافه می‌شود. اضافه شدن شغل شما به لیست مشاغل خانگی کمک می‌کند بتوانید مجوز بگیرید. و همچنین، بتوانید از تسهیلات مشاغل خانگی استفاده کنید.

برای پیشنهاد رشته جدید شغل خانگی، کافی است از این درگاه اقدام کنید: فرم دریافت رشته‌های جدید پیشنهادی مشاغل خانگی

شرکت‌های فعال در حوزه مشاغل خانگی

معمولا ما بسته به منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنیم، فرصت‌های شغلی متفاوتی داریم. و وقتی به شغل خانگی فکر می‌کنیم، با توجه به امکان‌های منطقه محل زندگی‌امان شغلی در ذهنمان جرقه می‌زند. شاید بتوان گفت پیدا کردن شغل خانگی مناسب و دریافت مجوز، تازه شروع ماجراست! قسمت مهم یک شغل، بازاریابی است. یعنی شما بتوانید محصولتان را به مشتری عرضه و از فروش آن کسب درآمد کنید. و هیچ مرجعی در کشور وجود ندارد که به طور اختصاصی به فروش محصولات خانگی کمک کند.

کارتو، تنها مرجع تخصصی کسب و کار خانگی در ایران است. این شرکت با مشاوره، آموزش و برنامه اختصاصی مختص هر کسب  کار، توانسته هزاران مشترک موفق و پردرآمد پرورش دهد. اگر شما هم می‌خواهید از مشاوره رایگان کارتو استفاده کنید، می‌توایند از این قسمت اقدام کنید.

برای اینکه بیشتر با ما آشنا شوید، درباره ما را بخوانید ؛)